QUY TRÌNH KỸ THUẬT:QUY TRÌNH THÂM CANH CẢI BẮP CT17 AN TOÀN THEO VIETGAP
(Brassica oleracea )

(Ban hành kèm theo Quyết định  số 13/QĐ-VRQ-KH, ngày 07/1/2020 của Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả)

 PHẦN I: THÔNG TIN CHUNG

1. Nhóm tác giả: PGS. TS. Nguyễn Quốc Hùng, TS. Ngô Thị Hạnh, ThS. Phạm Thị Minh Huệ, ThS. Lê Thị Tình, ThS. Hoàng Minh Châu, ThS. Trần Thị Hồng, ThS. Nguyễn Xuân Điệp
2. Cơ quan tác giả: Viện Nghiên cứu Rau quả - Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.
3. Nguồn gốc, xuất xứ: Quy trình kỹ thuật này được xây dựng từ kết quả nghiên cứu của chương trình Hợp tác với Hàn Quốc, dự án:“Phát triển sản xuất rau thông qua giới thiệu các giống rau tiên tiến của Hàn Quốc và những công nghệ canh tác thích hợp cho các vùng sinh thái của Việt Nam, giai đoạn 2014-2017” và dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ Hàn Quốc phù hợp trong điều kiện sản xuất rau quy mô nông hộ ở Việt Nam nhằm nâng cao thu nhập, giai đoạn 2018-2020”
4. Phạm vi áp dụng: Áp dụng trên phạm vi cả nước
5. Đối tượng áp dụng: Các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất thương phẩm cải bắp CT17

PHẦN II: QUY TRÌNH KỸ THUẬT

1. Giới thiệu giống

Giống cải bắp CT17 nhập nội từ Hàn Quốc của công ty Asian Seed. Thời gian sinh trưởng 70-75 ngày. Khả năng chịu bệnh thối nhũn và sương mai khá. Khối lượng bắp trung bình 1,2 -1,7 kg/cây (tại miền Bắc) và 2,5-2,9 kg (tại Đà Lạt). Chất lượng rau ăn giòn, vị đậm.

1. Các biện pháp kỹ thuật
2. Thời vụ:

- Vụ sớm (Hè Thu): Gieo cuối tháng 7 đến đầu tháng 8.

- Vụ chính (Đông Xuân): Gieo cuối tháng 9 đến đầu tháng 10.

- Vụ muộn (Đông Xuân muộn): Gieo tháng 11 đến giữa tháng 12.

Những vùng có khí hậu từ 18-200C có thể trồng quanh năm

2. Làm đất

- Đất trồng tốt nhất là đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa ven sông, giàu mùn và chất dinh dưỡng, chủ động tưới, tiêu; hàm lượng kim loại nặng trong đất không vượt mức tối đa cho phép. Chọn đất luân canh với lúa, ngô, khoai, đậu... đất trồng có độ pH: 6 - 6,5 đất giàu mùn.

- Làm đất kỹ, nhỏ, tơi xốp lên luống rộng 1-1,2m, rãnh luống 0,3m, cao 0,2- 0,25m. Trồng 2 hàng/luống, hàng cách hàng 60- 70cm.

- Nên sử dụng màng phủ nông nghiệp: 27 cuộn x 400m dài/cuộn x 1,5m rộng/ha

- Mật độ trồng: 35.000 cây/ha (cây cách cây 35-40cm, hàng cách hàng 60-70cm);

3. Giống và sản xuất cây giống

- Lượng hạt giống: 200 - 300 gram/ha.

1. Gieo trên khay bầu:

Dùng khay loại 40 - 84 lỗ/khay (khay vỉ có đường kính 3cm, độ sâu 4cm). Giá thể đóng bầu là hỗn hợp của một số vật liệu chính gồm: xơ dừa 30%, phân chuồng mục 30 %, đất 40%, phân lân 2 - 3 kg/tấn giá thể và vôi 5 - 6 kg/tấn giá thể. Cho đầy giá thể vào khay và nén nhẹ. Có thể sử dụng các giá thể các công ty phân phối trên thị trường.

Khay đã ươm hạt giống phải được giữ ẩm thường xuyên (70 - 80%), đặc biệt giai đoạn đầu khi mới gieo hạt. Khi cây có 3 - 4 lá thật có thể bứng đi trồng, loại bỏ cây bị bệnh, cây xấu. Trước khi mang cây con ra trồng từ 3 - 5 ngày nên hạn chế nước tưới và chăm sóc dinh dưỡng để cây dễ thích nghi.

1. Gieo trực tiếp trên luống:

Làm đất kỹ, luống đánh rộng 0,8 - 1 m, bón lót phân hữu cơ hoai mục, rải đều phân trên mặt luống, đảo đều đất và phân, vét đất ở rãnh phủ lên mặt luống.

- Lượng hạt gieo cho 1 m2 vườn ươm là 1,5- 2,0g/m2 chia làm 2 đợt để hạt phân bố đều trên mặt luống (khi gieo trộn hạt với đất bột). Gieo hạt xong cào nhẹ hoặc dùng tay xoa nhẹ, đều trên mặt luống cho đất phủ kín hạt, phủ một lớp rơm rạ, trấu mỏng trên mặt luống và dùng ô doa tưới nước đủ ẩm. Sau khi gieo tưới 1 - 2 lần/ngày trong vòng 3 - 5 ngày, khi hạt nảy mầm nhô lên mặt đất 2 ngày tưới một lần. Tỉa cây bị bệnh, cây xấu.

- Tiêu chuẩn cây giống tốt: phiến lá tròn, đốt sít, mập, lùn. Cây có 4-5 lá thật thì nhổ trồng hoặc sau khi gieo hạt 20- 25 ngày cây con sẽ đạt tiêu chuẩn xuất vườn. Cây không bị sâu bệnh. Cây giống nhổ đi trồng khi được 3 - 4 lá thật, tưới nước đẫm trước khi nhổ 1 giờ.

4. Phân bón và chất phụ gia
5. a) Chỉ sử dụng các loại phân bón và chất phụ gia có trong Danh mục phân bón được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng ở Việt Nam; ưu tiên lựa chọn các loại phân hữu cơ đã qua xử lý hoai mục, phân hữu cơ vi sinh.

Không sử dụng có nguy cơ ô nhiễm cao như: phân bắc, phân chuồng tươi, nước giải, rác thải sinh hoạt, rác thảỉ công nghiệp chưa qua xử lý (ủ hoai mục) để bón trực tiếp cho cải bắp.

1. b) Lượng bón và phương pháp bón: Tùy vào vùng sản xuất, giống và thời vụ. Liều lượng và cách bón phân cho 1ha như sau: 

Lưu ý :

• Lượng phân trên có thể tăng hoặc giảm 10-20% tùy thuộc vào tình hình sinh trưởng của cây và thời tiết.
• Có thể sử dụng các loại phân khác với lượng quy đổi tương đương.
• Phân chuồng hoai mục có thể là phân bò compost, có thể là phân gia súc đã được ủ hoai mục và xử lý vi sinh, EM đạt yêu cầu. Nếu không có các loại phân chuồng có thể dùng phân trùn quế với lượng 3-5 tấn/ha.
• Vôi rắc toàn bộ lượng trên sau khi cày đất xong và trước khi phay, lên luống
• Nếu trường hợp đất mới khai thác thì sử dụng kết hợp cả phân chuồng và phân vi sinh với lượng: 30.000kg phân chuồng + 1.500-2.000 kg phân vi sinh.
• Vôi bột rắc đều trên mặt ruộng trước khi phay, lên luống

- Bón lót: Rải đều trên mặt luống 100% lượng phân chuồng + 100% phân lân, bón xong vét luống và lấp.

- Bón thúc (kết hợp với vun xới phá váng nếu không có màng phủ): Nên bón theo phương pháp rạch hàng cách gốc 7-10cm và lấp kín, hoặc pha loãng tưới, chỉ tưới vào chiều mát hoặc buổi sáng sớm. Bón thúc chia 3 lần :

Lần 1: Sau khi trồng 7-10 ngày (cây hồi xanh)

Lần 2: Sau khi trồng 20-25 ngày (cây trải lá bàng)

Lần 3: Bắt đầu cuốn

Có thể dùng các dạng phân hỗn hợp, phức hợp NPK để bón với liều nguyên chất tương ứng. Ngoài biện pháp bón vào đất, có thể hòa ra tưới vào gốc trong trường hợp có sử dụng màng phủ. Nếu gặp trời mưa có thể phun qua lá các dung dịch dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi lượng theo hướng dẫn sử dụng của hãng sản xuất.

Lưu ý: Ngừng bón phân đạm ít nhất 10-15 ngày trước khi thu hoạch.

5. 5. Chăm sóc

-  Sau khi trồng phải tưới nước ngay, ngày tưới 2 lần vào sáng sớm và chiều mát cho đến khi cây hồi xanh, sau đó 3-5 ngày tưới 1 lần phụ thuộc vào độ ẩm đất.

-  Các đợt bón thúc đều phải kếp hợp làm cỏ, xới xáo, vun gốc, tưới nước.

- Sử dụng nguồn nước đủ tiêu chuẩn theo qui định (nguồn nước sông, hồ lớn, nước ngầm và nước giếng khoan đã qua xử lý). Tuyệt đối không sử dụng nguồn nước ô nhiễm (nước thải Công nghiệp, nước thải từ các Bệnh viện, khu dân cư tập trung, trang trại chăn nuôi, lò giết mổ gia súc, ao tù đọng, nước thải sinh hoạt, ...) để tưới cho rau.

- Khi cây vào cuốn phải tỉa bỏ lá gốc già - những lá này không còn khả năng quang hợp. Công việc này làm thường xuyên cho đến lúc thu hoạch. Chú ý không làm giập, gẫy các lá non.

-  Khi cây trải lá bàng có thể tưới rãnh, sau đó phải tháo nước ngay tránh ngập úng.

6. 6. Phòng trừ sâu bệnh.
7. a) Cần áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), quản lý cây trồng tổng hợp (ICM) nhằm hạn chế thấp nhất việc sử dụng hoá chất BVTV như: sử dụng các giống cải bắp lai, kháng hoặc nhiễm nhẹ sâu bệnh; trước khi trồng vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ, cầy đất sớm để trừ trứng, nhộng, sâu non trong đất, xử lý đất bằng thuốc Basudin, Vibam 5H liều lượng 25 - 27 kg/ha; áp dụng biện pháp luân canh với cây lúa nước: 2 vụ lúa và 1 vụ màu hoặc 1 lúa và 2 màu. Nếu đất chuyên canh rau, tuyệt đối không trồng trên đất có cây trồng trước là cùng họ cải, thường xuyên kiểm tra đồng ruộng phát hiện và phòng trừ  sớm các ổ trứng, sâu non.
8. b) Khi phải sử dụng thuốc BVTV cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Chỉ sử dụng thuốc có tên trong Danh mục thuốc được phép sử dụng cho rau tại Việt Nam; có nguồn gốc rõ ràng, mua tại cửa hàng được phép kinh doanh thuốc thuốc bảo vệ thực vật.

- Ưu tiên lựa chọn các thuốc sinh học, thảo mộc và các thuốc có nguồn gốc tự nhiên; thuốc điều hòa sinh trưởng có tính chọn lọc cao, nhanh phân giải trong môi trường, có thời gian cách ly ngắn; đặc biệt trong thời gian thu hoạch quả .

  - Phun phòng trừ sâu bệnh hại cần phun triệt để ở thời kỳ cây con, hạn chế thấp nhất sự phát sinh sâu bệnh trong thời gian thu quả.

- Người sản xuất phải nắm vững kỹ thuật sử dụng thuốc, trong đó phải tuân thủ nghiêm ngặt nồng độ, thời gian cách ly của từng loại thuốc theo sự hướng dẫn của đơn vị sản xuất thuốc ghi trên bao bì.

- Các loại sâu bệnh hại thường gặp:

+ Sâu tơ (Plutella xylostella): Là sâu gây hại nguy hiểm nhất, chúng phát sinh và gây hại liên tục quanh năm, Bướm đẻ trứng rải rác hoặc từng cụm hay theo dây dọc ở mặt dưới lá. Sâu non mới nở gặm biểu bì tạo thành những đường rãnh nhỏ ngoằn ngoèo. Sâu lớn ăn toàn bộ biểu bì lá làm cho lá bị thủng lỗ chỗ gây giảm năng suất và chất lượng rau. Luân phiên sử dụng một số loại thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ: Elincol 12ME, Xentari 35WDG, Pegasus 500SC,Ammate150EC

+ Rệp (Brevicolyne brassicae): Cả rệp non và trưởng thành đều chích hút nhựa cây, làm búp và lá bị xoăn lại, lá nhạt màu hoặc vàng, héo rũ. Ngoài gây hại trực tiếp cho cây trồng, rệp còn là môi giới truyền bệnh virus. Thời tiết nóng khô thuận lợi cho rệp phát triển. Biện pháp phòng trừ: Tưới nước, giữ ẩm cho cây trồng trong điều kiện thời tiết mùa khô. Sử dụng một số loại thuốc sau: Elincol 12ME, Elsin 10 EC.

+ Sâu xanh bướm trắng: (Pieris rapae): Trưởng thành đẻ trứng rải rác thành từng quả trên lá. Sâu non mới nở gặm ăn chất xanh và để lại màng lá trắng mỏng, sống thành từng cụm. Sâu tuổi lớn phân tán, ăn khuyết lá để lại gân làm cây xơ xác. Sâu xanh bướm trắng phát sinh mạnh trong những tháng ít mưa. Biện pháp phòng trừ: Dùng vợt bắt bướm, ngắt nhộng trên lá, thu dọn và huỷ bỏ tàn dư cây trồng, luân phiên sử dụng một số hoạt chất sau: Elincol 12ME, Xentari35WDG, Pegasus 500SC, Ammate150EC…

+ Bệnh lở cổ rễ (Rhizoctonia solani): Cây bị bệnh yếu, bắp nhỏ, đôi khi héo và chết, trong điều kiện ẩm ướt bệnh lây lan sang các lá bên cạnh và gây thối bắp, toàn bộ bắp có thể bị thối khô, bắt đầu từ những lá bao phía ngoài. Trên chỗ thối có các hạch nhỏ màu nâu. Bệnh do nấm Rhizoctonia solani gây ra, phát triển trong điều kiện thời tiết ẩm ướt và nhiệt độ trong đất cao. Biện pháp phòng trừ: Luân canh cây trồng. Sử dụng luân phiên một trong các loại hoạt chất sau: VinbenC, BenlatC 50WP.

+ Bệnh thối gốc (Phoma ligam): Ban đầu là những vết nứt thối trũng xuất hiện trên gốc thân cây và sau này có thể xuất hiện trên lá, có hình đốm tròn màu nâu nhạt. Những cây bị bệnh thường có kích thước nhỏ hơn. Các vết thối mục lan rộng và bao lấy thân phía trên mặt đất, làm cho cây bị héo và đổ. Thân cây khô và hoá gỗ, mô cây chuyển màu đen, đôi khi có viền đỏ tía. Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh vườn, mùa mưa nên làm luống cao, thoát nước tốt, luân canh cây trồng, khi có bệnh xuất hiện cần tiêu hủy sớm cây bệnh. Sử dụng một số loại thuốc sau: Trichoderma spp; Trichoderma viride...

+ Bệnh cháy lá vi khuẩn (Xanthomonas campestris): Bệnh gây hại ở cây giống và cây đã lớn, vết bệnh có màu vàng, hình chữ V xuất hiện trên rìa lá với mũi nhọn hướng vào trong, những vết bệnh này lan dần vào giữa lá. Diện tích bị nhiễm bệnh chuyển sang màu nâu, các mô cây bị chết. Gân lá ở những vùng bị nhiễm chuyển màu đen có thể nhìn thấy khi cắt lá. Lá của những cây giống nhiễm bệnh chuyển sang màu vàng và rụng trước khi cây lớn. Vệ sinh vườn sau thu hoạch, luân canh cây trồng. Sử dụng các loại hoạt chất sau: Copper Hydroxide.

+ Bệnh thối nhũn (Erwinia carotovora): Vết bệnh đầu tiên thường xuất hiện ở các cuống lá già phía dưới gần mặt đất, tạo thành những đốm mọng nước, sau đó thối nhũn. Vết bệnh theo cuống lá phát triển lên phía trên làm cho cả lá bị vàng và thối nhũn. Các lá phía trên cũng có thể bị bệnh và cả cây bị thối. Khi cây bị bệnh, các tế bào trở nên mềm, có nước và nhớt, có mùi lưu huỳnh. Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh vườn sau thu hoạch, làm đất kỹ, lên luống cao dễ thoát nước, luân canh cây trồng khác. Bón phân cân đối, không bón quá nhiều đạm, trong điều kiện mùa mưa cần tăng cường bón kali. Sử dụng một số loại nông dược sau:  Macozeb 80 WP, Kocide 53.8DF

+ Bệnh thối hạch (Sclerotinia sclerotirum): Bệnh gây hại từ khi cây còn nhỏ cho tới khi thu hoạch, ở cây con, bệnh xuất hiện ở gốc cây sát mặt đất làm cho chỗ bị bệnh thối nhũn, cây gãy gục rồi chết. Khi trời ẩm ướt trên gốc chỗ bị bệnh xuất hiện một lớp nấm màu trắng xốp. Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh vườn, trồng cây sạch bệnh, luân canh với cây trồng khác họ như hành, cà rốt. Bón phân cân đối. Tăng lượng phân chuồng hoai có tác dụng kích thích cây khỏe và hạn chế được sự phát triển của bệnh. Sử dụng một số loại hoạt chất sau: Macozeb 80 WP, Kocide 53.8DF

1.  c) Biện pháp canh tác, thủ công, sinh học:

  - Nên chọn đất luân canh với cây trồng khác rau họ hoa Thập tự; đối với các vùng không chuyên rau nên luân canh với cây lúa nước nhằm hạn chế nguồn sâu bệnh chuyển tiếp.

- Làm đất kỹ, xử lý đất bằng vôi bột, các chế phẩm từ Trichoderma, Ketomium và các thuốc xử lý sâu đất để phòng trừ sâu đất, các bệnh hại trong đất. Để quản lý bọ nhảy hiệu quả hơn cần ngâm nước 5 - 7 ngày.

 - Nên tưới phun mưa vào các buổi chiều tối có tác dụng rửa trôi bớt trứng, sâu non sâu tơ và hạn chế bướm sâu tơ đến đẻ trứng.

 - Dùng biện pháp thủ công: ngắt ổ trứng, bắt giết sâu non khi mật độ sâu thấp (áp dụng với sâu xám, sâu tơ, sâu xanh bướm trắng, sâu khoang); phát hiện và nhổ bỏ những cây bị bệnh đem tiêu huỷ.

 - Sử dụng bẫy pheromone để bắt trưởng thành sâu tơ trong suốt thời gian sinh trưởng của cây (cả vụ) và  các loại bẫy màu vàng, bả chua ngọt để kiểm soát các loại sâu hại khác như sâu xanh, sâu hoang, bọ nhảy...

 Chú ý: Trong trường hợp đặc biệt như: mật độ sâu rất cao, thuốc sinh học không có khả năng khống chế sâu hại thì lựa chọn sử dụng thuốc hóa học ít độc, nhanh phân giải và đảm bảo đủ thời gian cách ly đối với từng loại thuốc theo hướng dẫn trên nhãn thuốc.

7. Thu hoạch, sơ chế, bảo quản
8. a) Thu đúng lúc, khi bắp cải cuộn chặt, mặt bắp mịn, lá xếp phẳng và căng, dùng các xô nhựa sạch thu bắp, phân loại bắp, xếp bắp vào các thùng bằng gỗ, nhựa có kích thước phù hợp, tránh để giập nát, xây sát hoặc tiếp xúc với đất.

Thời điểm thu hoạch phải đảm bảo thời gian cách ly theo chỉ dẫn trên bao bì hóa chất, thuốc BVTV.

1. b) Nhà sơ chế, cũng như thiết bị, dụng cụ, vật tư, đồ chứa, phương tiện vận chuyển trong quá trình sơ chế phải đảm bảo các tiêu chí về an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định.
2. c) Chất lượng nước sơ chế cải bắp tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nước sinh hoạt theo quy định của Bộ Y tế.
3. d) Trước khi đóng gói cần loại bỏ các bắp bị sâu bệnh, xây sát, phân cấp bắp, đóng theo túi yêu cầu. Có thể dùng bao bì bằng màng co hoặc túi pôlyêtylen có đục lỗ để đựng. Ghi nhãn theo quy định. Bảo quản sản phẩm nơi thoáng mát.

- Thời gian từ gieo đến thu hoạch khoảng 70-75 ngày, khối lượng phụ thuộc vào giống và mùa vụ;

- Để 2-3 vòng lá xanh bao bên ngoài thân.

8. Xử lý chất thải sau thu hoạch

- Vệ sinh đồng ruộng: nhặt bỏ toàn bộ gốc, rễ, các lá cây loại bỏ cho vào bể rác

- Tàn dư khó tiêu như màng phủ nông nghiệp, dây nilon được thu gom và mang đi xử lý.

QUY TRÌNH KỸ THUẬT:QUY TRÌNH SẢN XUẤT BÍ NGỒI STAR OL VÀ AZURA AN TOÀN THEO VietGAP

(Cucurbita pepo var. melopepo)

(Ban hành kèm theo Quyết định  số 13/QĐ-VRQ-KH, ngày 07/1/2020 của Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả)

PHẦN I: THÔNG TIN CHUNG

1. Nhóm tác giả: TS. Ngô Thị Hạnh, ThS. Trần Thị Hồng, Ths. Lê Thị Tình, ThS. Phạm Thị Minh Huệ, ThS. Hoàng Minh Châu, ThS. Nguyễn Xuân Điệp
2. Cơ quan tác giả: Viện Nghiên cứu Rau quả - Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
3. Nguồn gốc, xuất xứ: Quy trình kỹ thuật này được xây dựng từ kết quả nghiên cứu của dự án:“Phát triển sản xuất rau thông qua giới thiệu các giống rau tiên tiến của Hàn Quốc và những công nghệ canh tác thích hợp cho các vùng sinh thái của Việt Nam”
4. Phạm vi áp dụng: Áp dụng cho tất cả các địa phương sản xuất bí ngồi trong cả nước
5. Đối tượng áp dụng: Quy trình kỹ thuật này áp dụng cho các tổ chức, cá nhân sản xuất bí ngồi hàng hóa theo VietGAP.

PHẦN II:QUY TRÌNH KỸ THUẬT

1. Giới thiệu giống

- Giống bí ngồi Star ol:  Là giống mới của Công ty Asia Seed, do Cục phát triển nông nghiệp Hàn Quốc giới thiệu. Giống được trồng tại Hà Nội từ năm 2011.  Thời gian sinh trưởng 65-70 ngày trong vụ xuân và 60-65 ngày trong vụ đông. Dạng thân đứng, lá xẻ, thuỳ sâu, cuống lá dài, góc lá hẹp. Dạng quả dài, màu vỏ quả xanh đậm. Chiều cao cây 60 - 65 cm. Kích thước quả 25-30 x 6-7 cm. Khối lượng quả 400-500g. Năng suất đạt 45-55 tấn/ha. Chất lượng quả: vitamin C: 2,16 mg% ; đường tổng số: 4,10 %,  chất khô: 1,23%. Chống chịu bệnh phấn trắng và sương mai khá.                         

- Giống bí ngồi Azura: là giống mới của Công ty Asia Seed, do Cục phát triển nông nghiệp Hàn Quốc giới thiệu. Giống được trồng tại Hà Nội từ năm 2011. Thời gian sinh trưởng 65-70 ngày trong vụ xuân và 60-65 ngày trong vụ đông. Dạng thân đứng, lá xẻ, thuỳ sâu, cuống lá dài, góc lá hẹp. Dạng quả dài, màu vỏ quả trắng. Chiều cao cây 60 - 65 cm. Kích thước quả 20-23 x 7-8 cm. Khối lượng quả 410-520g. Năng suất đạt 38-42 tấn/ha. Chất lượng quả: vitamin C: 2,82 mg% ; đường tổng số: 5,34 %, chất khô: 1,17%. Chống chịu bệnh phấn trắng và sương mai khá.

Chất lượng nấu nướng: bí ngồi là loại rau sạch rất được ưa chuộng, dùng để chế biến các món xào, ăn rất thơm ngon.

1. Các biện pháp kỹ thuật
2. Thời vụ

Đây là giống bí lai F1 cho năng suất cao, chất lượng tốt nên đòi hỏi phải đầu tư, thâm canh, chăm sóc tốt, đặc biệt là tuân thủ nghiêm ngặt qui trình kỹ thuật mới đưa lại hiệu quả cao. Ở các tỉnh phía Bắc có thể trồng 2 vụ chính:

- Vụ xuân hè: gieo cuối tháng 1 đầu tháng 2, thu hoạch tháng 3 - 4

- Vụ đông: gieo giữa tháng 9 đầu tháng 10, thu hoạch tháng 11- 12

2. Làm đất

Chọn ruộng: Nên chọn chân ruộng cao, thành phần cơ giới nhẹ, dễ thoát nước.
Đất được cày bừa kỹ, làm đất nhỏ, sạch cỏ dại. Lên luống cao 25-30 cm (trong vụ xuân hè); 20-25 cm (trong vụ đông), rãnh rộng 40 cm, mặt luống rộng 60-70 cm. Trồng 1 hàng cây giữa luống, cây cách cây 1 m. Bổ hốc sâu, bón phân vào hốc, đảo đều rồi đặt bầu sau đó lấp kín bầu, tưới giữ ẩm thường xuyên.
Mật độ trung bình : 230 - 250 cây/sào Bắc bộ (360 m2).            

         Phủ nilon trên mặt luống. Trồng 1 hàng/luống

3. Gieo hạt

Hạt có thể gieo trực tiếp (mỗi hốc gieo 2 hạt chọn để lại 1 cây khoẻ) nhưng tốn giống. Để tiết kiệm lượng hạt giống và chủ động về chất lượng cây con áp dụng phương pháp gieo vào bầu. Hạt sau khi đã ngâm và ủ hạt cho nứt nanh đem gieo vào bầu. Khối lượng 100 hạt là 25g. Lượng hạt giống cần gieo từ 70-80g cho 1sào BB.

Qui trình ngâm ủ hạt giống: ngâm hạt trong nước ấm (3 sôi 2 lạnh) 2- 3 giờ. Sau khi ngâm vớt hạt ra rửa sạch hết chất nhờn và cho vào khăn bông ẩm để ủ hạt (không dùng khăn nilon), gấp khăn lại và cho vào túi nilon hoặc hộp nhựa đậy nắp lại. Sau 24 giờ ủ hạt thì lại đem ra rửa sạch lớp nhờn bên ngoài hạt, giặt sạch khăn rồi lại ủ tiếp. Sau khi hạt nứt nanh thì đem gieo.

Hỗn hợp đất làm bầu: Tỷ lệ đất bột với phân chuồng hoai mục (hoặc mùn) là 1:1. Gieo hạt trên khay bầu, mỗi hốc gieo 1 hạt, đặt hạt theo hướng lá mầm lên trên, rễ quay xuống. Sau khi gieo xong, rắc hỗn hợp đất mùn hoặc trấu lên trên cho vừa kín hạt, tưới ẩm thưởng xuyên. Khi cây có từ 1 - 2 lá thật đem trồng.

4. Phân bón

Lượng bón: Lượng phân nguyên chất cần bón cho 1 ha bí ngồi là:

Chú ý: đất chua mặn cần bón thêm vôi, lượng bón 600-800 kg/ha. Trong trường hợp không có phân chuồng có thể bón thay thế bằng phân hữu cơ vi sinh với liều lượng tương đương 1000 tấn phân hữu cơ vi sinh cho 1 ha.

Có thể dùng các dạng phân hỗn hợp, phức hợp NPK để bón với liều nguyên chất tương ứng. Ngoài biện pháp bón vào đất, có thể phun qua lá các dung dịch dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi lượng theo hướng dẫn sử dụng của hãng sản xuất.

Phương pháp bón:

- Bón lót: bón toàn bộ phân chuồng, phân lân; 20% phân đạm và 20% phân kali.

- Bón thúc: Lượng phân còn lại chia bón thúc làm 3 lần:

- Bón thúc lần 1: sau khi cây bén rễ, hồi xanh: 20% đạm và 20% kali.
- Bón thúc lần 2: Khi cây có 4 - 5 lá thật kết hợp vun xới: 30% đạm và 30% kali.
- Bón thúc lần 3: Bón vào đất hoặc tưới gốc khi cây đậu quả non: số phân đạm và phân kali còn lại.
Trộn đều các loại phân, xới xáo kết hợp làm cỏ rồi rải phân xung quanh gốc (rải xa gốc) và lấp đất lại. Nếu dùng màng phủ nông nghiệp thì bón vào gốc qua lỗ đục ở gốc hoặc hoà loãng phân trong nước để tưới.

5. Chăm sóc

Thường xuyên giữ độ ẩm 70-75% cho bí sinh trưởng, phát triển tốt, nhất là thời kỳ ra hoa, đậu quả và nuôi quả lớn bằng cách dẫn nước theo rãnh cho ngấm vào mặt luống sau 2 giờ thì rút hết nước đi.

Sau trồng khoảng 25-30 ngày cây bắt đầu hoa nở thì nên thụ phấn bổ sung (thời gian từ 7-10 giờ sáng, tuỳ theo mùa) bằng cách ngắt hoa đực, bỏ hết cánh hoa, sau đó quét phấn hoa lên nhụy hoa cái.

6. Phòng trừ sâu bệnh

- Một số sâu hại chủ yếu trên bí ngồi  như: sâu khoang, sâu xám, rệp, bọ trĩ, dòi đục lá….

Biện pháp phòng trừ: chăm sóc cây khỏe, bón phân cân đối, tưới nước hợp lí, thu dọn tàn dư của vụ trước, luân canh với cây khác họ bầu bí. Ngoài ra có thể dùng thuốc Regent, Confidor, Bulldock, Baythroid, Tập kì, Actara…phun theo hướng dẫn trên bao bì.

- Một số bệnh hại chính trên bí ngồi: Bệnh phấn trắng, lở cổ rễ, khảm lá, sương mai….

 7.Thu hái

Thông thường nên thu hái khi trái dài 25-35 cm, đường kính 4-5 cm. Khối lượng quả trung bình 350-400gr. Không nên để trái to quá sẽ bị già, ăn không ngon. Mỗi cây cho thu hoạch trung bình 8-12 quả. Khi thấy quả đủ kích thước khoảng 5-7 ngày sau nở hoa sẽ cho thu hoạch. Dùng dao sắc cắt cuống quả dài 1-2cm xếp vào sọt, rổ đem đi tiêu thụ.

8. Vệ sinh đồng ruộng

Sau mỗi vụ gom sạch tàn dư ra khỏi ruộng/nhà lưới có thể ủ làm phân bón hoặc đốt. Giá thể cũng được đổ ra, nhặt sạch tàn dư, phơi khô, ủ xử lý để trồng cho cây khác họ hoặc tái sử dụng khi đảm bảo thời gian xử lý.

QUY TRÌNH KỸ THUẬT: QUY TRÌNH THÂM CANH DƯA LÊ SUPER 007 HONEY AN TOÀN THEO VIETGAP
(Cucumis melo L. var. makuwa)

(Ban hành kèm theo Quyết định  số 13/QĐ-VRQ-KH, ngày 07/1/2020 của Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả)

PHẦN I: THÔNG TIN CHUNG

1. Nhóm tác giả: PGS. TS. Nguyễn Quốc Hùng, TS. Ngô Thị Hạnh, ThS. Phạm Thị Minh Huệ, ThS. Lê Thị Tình, ThS. Hoàng Minh Châu, ThS. Trần Thị Hồng, ThS. Nguyễn Xuân Điệp
2. Cơ quan tác giả: Viện Nghiên cứu Rau quả - Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.
3. Nguồn gốc, xuất xứ: Quy trình kỹ thuật này được xây dựng từ kết quả nghiên cứu của chương trình Hợp tác với Hàn Quốc: dự án:“Phát triển sản xuất rau thông qua giới thiệu các giống rau tiên tiến của Hàn Quốc và những công nghệ canh tác thích hợp cho các vùng sinh thái của Việt Nam, giai đoạn 2014-2017” và dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ Hàn Quốc phù hợp trong điều kiện sản xuất rau quy mô nông hộ ở Việt Nam nhằm nâng cao thu nhập, giai đoạn 2018-2020”
4. Phạm vi áp dụng: Áp dụng trên phạm vi cả nước
5. Đối tượng áp dụng: Các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất thương phẩm dưa lê Super 007 honey.

PHẦN II: QUY TRÌNH KỸ THUẬT

1. Giới thiệu giống

Giống dưa lê Super 007 honey: là giống mới của Công ty Nong Woo Bio do Tổng Cục Phát triển nông thôn Hàn Quốc (RDA) giới thiệu. Giống dưa lê Super 007 honey sinh trưởng, phát triển phù hợp với điều kiện sinh thái miền Bắc Việt Nam. Thời gian sinh trưởng 70-80 ngày. Số quả trung bình trên cây: 8-12 quả/cây. Quả trung bình, tròn dài, màu vỏ quả vàng sọc trắng, bóng đẹp khi chín. Kích thước quả: dài quả 13-16 cm, rộng 7-9 cm. Khối lượng quả trung bình 350-450 g/quả. Năng suất đạt 24-25 tấn/ha. Thịt quả màu trắng kem, dễ tách hạt. Chống chịu bệnh phấn trắng và sương mai khá. Chất lượng quả ngọt, thơm, hàm lượng vitamin C đạt 12 mg%, chất khô đạt 14 %, độ Brix 13-15%.

1. Các biện pháp kỹ thuật
2. Thời vụ trồng

Trong điều kiện miền Bắc Việt Nam, dưa lê Super 007 Honey được gần như quanh năm từ tháng 2 đến đầu tháng 9 (trừ các tháng có nhiệt độ thấp: từ tháng 11 đến tháng 1 năm sau)  

2. Làm đất

Chọn ruộng: chọn chân ruộng cao, đất giàu dinh dưỡng và có thành phần cơ giới nhẹ, thoát nước tốt. pH thích hợp 6,5 -7.
Đất được cày bừa kỹ, làm đất nhỏ, sạch cỏ dại. Lên luống rộng 1,7 -1,8 m, luống cao 25-30 cm, rãnh rộng 30-40 cm.

Đất trồng dưa lê cần chọn chân cao, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Đất xấu, đất pha cát nhiều cần tăng cường bón phân hữu cơ. Đất được cày bừa kỹ, lên luống rộng 1,5-1,8 m, luống cao 25 - 30 cm và rãnh rộng 30 cm.   

3. Gieo hạt

Hạt có thể gieo trực tiếp (mỗi hốc gieo 2 hạt chọn để lại 1 cây khoẻ) nhưng tốn giống. Để tiết kiệm lượng hạt giống và chủ động về chất lượng cây con áp dụng phương pháp gieo vào bầu. Hạt sau khi đã ngâm và ủ hạt cho nứt nanh đem gieo vào bầu. Khối lượng 1.000 hạt là 20-21g. Lượng hạt giống cần gieo từ 150-200 g/ha.

Quy trình ngâm ủ hạt giống: ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi 3 lạnh) 2- 3 giờ. Sau khi ngâm vớt hạt ra rửa sạch hết chất nhớt và cho vào khăn bông ẩm để ủ hạt (không dùng khăn nilon), gấp khăn lại và cho vào túi nilon hoặc hộp nhựa đậy nắp lại. Sau 24 giờ ủ hạt thì lại đem ra rửa sạch lớp nhớt bên ngoài hạt, giặt sạch khăn rồi lại ủ tiếp. Sau khi hạt nứt nanh thì đem gieo.

Hỗn hợp đất làm bầu: Tỷ lệ đất bột với phân chuồng hoai mục (hoặc mùn) là 1:1. Gieo hạt trên khay bầu, mỗi hốc gieo 1 hạt, đặt hạt theo hướng lá mầm lên trên, rễ quay xuống. Sau khi gieo xong, rắc hỗn hợp đất mùn hoặc trấu lên trên cho vừa kín hạt, tưới ẩm thưởng xuyên. Khi cây có từ 1 - 2 lá thật đem trồng.

4. Phân bón

Lượng bón: Lượng phân bón cho 1 ha:

Chú ý: đất chua cần bón thêm vôi, lượng bón 800-1000 kg/ha. Trong trường hợp không có phân chuồng có thể bón thay thế bằng phân hữu cơ vi sinh với liều lượng tương đương 800- 1.000 kg phân hữu cơ vi sinh cho 1 ha.

Có thể dùng các dạng phân hỗn hợp, phức hợp NPK để bón với liều nguyên chất tương ứng. Ngoài biện pháp bón vào đất, có thể phun qua lá các dung dịch dinh dưỡng đa lượng, trung lượng, vi lượng theo hướng dẫn sử dụng của hãng sản xuất.

Phương pháp bón:

- Bón lót: bón toàn bộ phân chuồng, phân lân; 20% phân đạm và 20% phân kali.

- Bón thúc: Lượng phân còn lại chia bón thúc làm 3 lần:

+ Bón thúc lần 1: sau trồng 7-10 ngày
+ Bón thúc lần 2: sau lần bón thúc thứ nhất 10-15 ngày.
+ Bón thúc lần 3: Sau bón thúc lần hai 10-15 ngày
5. Trồng cây và chăm sóc

Trong trường hợp để cây bò trên luống đất: Khoảng cách trồng cây cách cây 40-50 cm, luống rộng 1,7-1,8 m, trồng 1 hàng giữa luống.

- Mật độ trồng từ 12.000 – 13.000 cây/ha (450-500 cây/sào BB)

     Thường xuyên giữ độ ẩm 70-75% cho cây sinh trưởng, phát triển tốt, nhất là thời kỳ ra hoa, đậu quả và nuôi quả lớn bằng cách dẫn nước theo rãnh cho ngấm vào mặt luống sau 2 giờ thì rút hết nước đi.

Khi cây được 4 - 5 lá thật tiến hành bấm ngọn, sau đó tỉa chỉ để 2 nhánh tốt nhất để cây tập trung dinh dưỡng nuôi quả. Để nhánh bò trên luống theo hình chữ V, khi nhánh cấp 1 được 16-18 bấm ngọn, quả sẽ ra trên các nhánh cấp 3, cấp 3. Tỉa bớt các lá gốc hoặc lá vàng úa, giúp ruộng thông thoáng, tạo điều kiện tốt cho quá trình thụ phấn nhờ ong bướm. Số quả trên cây phụ thuộc vào khả năng sinh trưởng của cây (cây ghép hoặc không ghép) và mùa vụ gieo trồng, trung bình từ 6-12 quả.

Giúp cây sinh trưởng khỏe, cho năng suất cao và chống chịu một số bệnh trong đất cần trồng cây ghép trên gốc bầu, bí chống chịu bệnh.

6. Phòng trừ sâu, bệnh

Một số sâu hại chính

- Bọ trĩ: thường hại  trên lá ngọn chích hút nhựa làm đọt và lá non xoăn lại, hại nặng khi cây còn nhỏ, trong điều kiện khô, thiếu nước.

 +  Dùng thuốc hoá học: phải kiểm tra ruộng dưa thường xuyên (nhất là từ khi cây ra hoa trở đi), chú ý kiểm tra kĩ các đọt non và mặt dưới của những lá non, nếu thấy có nhiều bọ trĩ thì phải phun thuốc kịp thời, có thể dùng các loại thuốc  hóa học như: Confidor 100SL, Regent 800WG Polytrin 440EC, Ofatox 400EC, Selecron 500EC (hoặc 500ND), Cyperan 5EC (hoặc 10EC/25EC), Sherpa 10EC (hoặc 25EC), Visher 25ND, Sevin 85WP...(liều lượng và cách sử dụng theo sự hướng dẫn của nhà sản xuất trên vỏ bao bì

- Ruồi đục lá (sâu vẽ bùa): Sâu non sống trong mô lá và ăn mô lá, chừa lại phần biểu bì, tạo ra những đường đục ngoằn ngoèo. Là loại côn trùng hại dưa, bầu, bí tương đối phổ biến hiện nay, gây hại suốt quá trình phát triển của cây, ruồi hại nặng làm cây tàn sớm, rút ngắn thời gian thu hoạch, giảm năng suất.

+ Biện pháp phòng trừ: chăm sóc cây khỏe, bón phân cân đối, tưới nước hợp lí, thu dọn tàn dư của vụ trước, luân canh với cây khác họ bầu bí. Ngoài ra có thể dùng thuốc Vertimex; Baythroid; Sherpa; Sherbush; Decis; Polytrin; Trigard (phun theo hướng dẫn trên bao bì.

+ Biện pháp canh tác: dùng giống chống bệnh, luân canh cây trồng, dọn sạch cỏ trong vườn, dùng màng phủ hoặc rơm rạ phủ đất để hạn chế cỏ dại.

Một số bệnh hại chính

- Bệnh lở cổ rễ (Fusarium oxysporium f. sp.):

Có thể hạn chế vùng bị bệnh bằng cách phun hoặc tưới đẫm vào gốc thuốc Captan với 2 gram thuốc/lít nước hoặc Viben C, Tilt supper, Copper B, Rovral 50 WP, Topsin - M 0,2 - 0,3 %.

- Bệnh sương mai (Pseudoperonospora cubensis):

Sử dụng một số loại thuốc sau: Altracol, Metiran 80% nồng độ 500. Vv

- Bệnh phấn trắng (Erysiphe sp.): Benlate C 0,01%, Topsin 0,1%, Anvil….vv

- Bệnh thán thư: Antracol 70 WP, Zineb

-  Bệnh khảm virus (Mosaic)

Hạn chế bệnh thông qua trừ môi giới truyền bệnh: trừ rệp bằng cách phun Actra 25 EC, Mimic 20F, Sherpa 20EC, Admire, Sevin 85 WP.

Liều lượng, nồng độ áp dụng theo đúng chỉ dẫn nhãn ghi trên bao bì thuốc.

7. Thu hoạch

Từ trồng đến thu quả chín khoảng 70 đến 80 ngày, khi vỏ quả chuyển sang màu vàng đậm sáng bóng có mùi thơm là lúc quả đạt chất lượng cao nhất, khi đó tiến hành thu quả.

Sau khi thu về dưa lê được để nơi thoáng mát thêm một hai ngày sẽ tăng phẩm chất và hương vị của dưa lê.

8. Vệ sinh đồng ruộng

Sau mỗi vụ gom sạch tàn dư ra khỏi ruộng/nhà lưới có thể ủ làm phân bón hoặc đốt. Giá thể cũng được đổ ra, nhặt sạch tàn dư, phơi khô, ủ xử lý để trồng cho cây khác họ hoặc tái sử dụng khi đảm bảo thời gian xử lý.